Nie czekaj, ustąp miejsca jeśli widzisz kogoś, kto potrzebuje go bardziej niż Ty (fot. Abdulaziz Almansour)

Do wagonu w Metrze wchodzi o kulach kilkunastoletnia dziewczyna. Zatrzymuje się naprzeciwko siedzącego dwudziestolatka, który widząc ją wlepia wzrok w podłogę. Na uszach ma słuchawki. Reszta osób siedzących w tej części wagonu także ignoruje ledwo trzymającą się na nogach dziewczynę, która odtąd kurczowo przytrzymuje się rurki.  To im wszystkim poświęcony jest ten wpis.

Typologia osób nieustępujących miejsca:

1. Jednopunktowiec – wpatruje się w bliżej nieokreślony punkt na podłodze, suficie lub przed sobą. Jego mina zdradza proces myślenia tak intensywny, jakby właśnie dowiedział się o śmierci kogoś bliskiego i nadal był w szoku. To typ opisany na początku, który nie widzi przed sobą nawet inwalidy o kulach – rozmyśla o ważniejszych sprawach.

2. Muzykalny jednopunktowiec – to bardziej zaawansowana forma jednopunktowca.  Od świata dodatkowo odizolowany jest słuchawkami w uszach. Zawsze słucha albo świetnej muzyki, albo radia – tak czy inaczej przekaz jest aż tak wciągający, że znika mu sprzed oczu cały zewnętrzny świat.

3. Student/Studentka – częsty przypadek, osoba z kartkami lub tabletem w rękach, tak skupiona na nauce, że nie dostrzega brzucha kobiety w ciąży, o który wali raz po raz czołem na zakrętach.

4. Śpioch – jedyny, którego można jakoś usprawiedliwiać, chyba że „śpi na niby”.

5. Kobieta pracująca – na tyle leciwa, że nie obchodzi już urodzin tylko imieniny. Wyczulona na punkcie swojego wieku. Chcesz być jej przyjacielem, jako komplement mów jej, że od ostatniego razu gdy się widzieliście wymłodniała. Kompleks wieku nie doskwiera jej jedynie w autobusie i w metrze. Ma już więcej niż trzydzieści lat, dlatego korzysta z prawa do siedzenia – jak każda starsza osoba.

6. Czytelnik – wiek nieistotny, ma w ręku książkę, gazetę, czytnik, tablet lub smartfon. W metrze, gdyby nie lektor, przegapiłby swoją docelową stację.

7. Plotkarz/plotkara – występują co najmniej w parach. Są tak zajęci rozmową ze sobą, że zakładają, że to ktoś inny powinien ustąpić dziewięćdziesięciopięcioletniej  kobiecie stojącej tuż obok.

8. Męczennik – tak eksponuje swoje zmęczenie, że pozostała część pasażerów jest przekonana, że właśnie ukończył maraton.

9. Dres – nikt nawet nie oczekuje od niego, że ustąpi komuś miejsca, choć paradoksalnie coraz częściej okazuje się, że ma więcej kultury niż typy wymienione powyżej.

10. Staruszek/Staruszka – „ustawowo” nie muszą ustępować, ale robią to zdecydowanie częściej  niż młodsi pasażerowie.

Dlaczego nie ustępujemy, czyli rodzaje usprawiedliwień:

1. Ideologiczne – nie ustępuję tym babciom, które wchodzą i sapią mi (specjalnie) nad uchem.

2. Socjologiczne – siedzi tyle osób, dlaczego nikt inny nie ustąpi? Skandal!

3. Racjonalne – JA jestem zmęczony, może ktoś inny jest mniej zmęczony więc niech to on ustąpi.

4. Odległościowe – powinna ustąpić osoba, która siedzi najbliżej, a ja siedzę dalej.

5. Troskliwe – lepiej nie ustąpię bo ta Pani pomyśli że staro wygląda i zrobię jej przykrość.

6. Siłowe – jeśli ma siłę taszczyć ze sobą 4 reklamówki zakupów, to pewnie ma też siłę żeby postać kilka przystanków

7. Wiekowe – powinna ustąpić najmłodsza osoba, ja nią nie jestem.

8. Usprawiedliwienie – dylemat – nie wiem czy ona jest w ciąży, czy po  prostu ma brzuszek bo lubi dobrze zjeść – nie będę ryzykował bo mogę zrobić jej przykrość, niech stoi.

Komu powinniśmy ustępować  i DLACZEGO

Większość z nas już w przedszkolu posiadła wiedzę o tym, komu należy ustąpić miejsca, jednak pominięto wówczas bardzo ważną, choć pozornie oczywistą kwestię – dlaczego. Tak więc komu i dlaczego ustępujemy:

Inwalidzi  bez nogi lub ręki – trudniej im utrzymywać równowagę (przyznaję, celowo trochę przerysowuję podając skrajne przypadki)

Kobiety w ciąży – w razie nagłego hamowania lub ostrego zakrętu ich brzuch z zawartością narażony jest na uderzenia, co może być dla płodu szalenie groźne. Pomijam fakt, że ważą kilka, kilkanaście kg więcej niż kobieta w stanie niebłogosławionym i jest im ciężej stać.

Osoby starsze – mniej siły, słabszy zmysł utrzymania równowagi, bardziej kruche kości – większe ryzyko urazów.

Dzieci (kilkuletnie) – podobnie jak osoby starsze mają większe problemy z utrzymaniem równowagi. Oprócz tego że same mogą się przewracać na zakrętach, ktoś większy może przewrócić się na nie i zrobić im niechcący krzywdę.

Osoby otyłe – dźwigają tyle co Ty + dodatkowe kilogramy. Jak czujesz się stojąc z walizką ważącą 20 kg? Może lepiej czułbyś się siedząc?

Każdy kto poprosi  – jeśli ktoś prosi Cię o ustąpienie miejsca nie wnikaj, nie czekaj aż okaże legitymację inwalidy. Nawet jeśli nie ma „uprawnień” do siedzenia, doceń że zapytał, nic Cię to nie kosztuje.

A na koniec, postulat dla stojących

Skoro na kulturę, współczucie, nie ma co liczyć, musimy zdać się na siebie i egzekwować od siedzących ustępowanie miejsc. Sposób jest bardzo prosty i zarazem skuteczny. Opisywałem go też w innym wpisie dotyczącym uzasadnienia prośby. Żeby nie przedłużać, kilka przykładów, którymi możecie się inspirować, a nawet cytować w całości bez zmian:

– czy może mi Pan ustąpić miejsca, bo jestem inwalidą i nie mam jednej nogi? (niby oczywiste, ale jak pisałem ludzie udają że nie widzą)

– czy może mi Pani ustąpić miejsca, bo jestem w ciąży i jest mi ciężko stać?

– czy może Pan ustąpić miejsca mojemu pięciolatkowi, gdyż boję się, że w razie nagłego hamowania  mógłby się potłuc?

– czy może mi Pani ustąpić, bo źle się poczułem?

A wracając do nastolatki, od której rozpoczął się ten artykuł. Po kilkunastu sekundach zareagował stojący obok trzydziestokilkulatek:

– ej, kolego! (powiedział do siedzącego przed inwalidką młodzieńca, szarpiąc go za rękaw), ja rozumiem, że nie słyszysz, ale spójrz przed siebie przynajmniej!

– yyyy, a tak, rzeczywiście…

Wstał, a dziewczyna w końcu usiadła.